Jak leczy się cystę Bakera?

Torbiel Bakera (inaczej cysta Bakera lub torbiel dołu podkolanowego) jest to zmiana w kształcie guzka wypełnionego płynem stawowym, zlokalizowana w dole podkolanowym. Po raz pierwszy została opisana przez brytyjskiego chirurga Williama Bakera w 1877 roku, stąd jej nazwa torbiel Bakera.

Cysta Bakera jest to niefizjologicznie powiększona przestrzeń wypełniona płynem. Wyglądem przypomina guzek umiejscowiony w dole podkolanowym w tylno-przyśrodkowej części stawu kolanowego. Płyn powlekający chrząstki stawowe ma objętość kilku mililitrów, jednak w przypadku wzmożonej produkcji, jego objętość może być wielokrotnie większa. Nadmiar płynu przemieszczający się w torebce stawowej, a w miejscach, gdzie występuje najmniejszy opór, kumulacja płynu może skutkować powstaniem torbieli.

Cysta Bakera najczęściej występuje u dzieci, szczególnie w wieku przedszkolnym oraz u osób dorosłych powyżej 35. roku życia. Szczególnie narażeni na schorzenie są sportowcy dyscyplin znacznie obciążających kolana i osoby otyłe. Cysta Bakera często współistnieje z innymi zmianami w stawie kolanowym, jest zmianą nienowotworową, więc nie ulega zezłośliwieniu. Jest to zmiana łagodna.

Jakie są przyczyny powstania torbieli Bakera?

Przyczyny powstawania torbieli Bakera są niejednoznaczne. Schorzenie występuje niezależnie od płci i wieku, zarówno dzieci, jak i dorosłych, po przebytych w przeszłości urazach stawu kolanowego, jak również u osób bez urazów, u pcjentów z chorobami współistniejącymi, jak również u osób nie leczących się przewlekle, którzy chorują epizodycznie.

Najbardziej prawdopodobną przyczyną powstania cysty Bakera są zburzenia równowagi produkcji i resorpcji płynu stawowego powodujące wzrost ciśnienia wewnątrz stawu. Płyn szuka możliwości ujścia przez osłabioną torebkę stawową, co skutkuje powstaniem torbieli podkolanowej. Stałe podrażnienie części torebki stawowej może powodować zwiększenie wysięku do stawu, związane z przewlekłym obciążeniem, przebytymi urazami, chorobą zwyrodnieniową itp. Ruchy w kolanie podczas uprawiania sportu, a nawet spaceru, powodują podrażnienie skutkujące zwiększeniem produkcji płynu stawowego i rozrostem tkanki łącznej. Częstszą przyczyną powstawania torbieli Bakera są urazy, stan zapalny stawu, zapalenie kaletek maziowych, schorzenia stawu kolanowego takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, przepuklina torebki stawu kolanowego. 

Objawy, rodzaje torbieli Bakera?

W zależności od przyczyny torbiele podkolanowe mogą różnić się budową ścian. Torbiel Bakera zapalna ma ściany o grubości ok. 8 mm z wyraźnymi wypustkami, może zawierać twory chrzęstno- i kostno- podobne. Torbiel Bakera włóknista ma cienką ścianę zbudowaną z tkanki łącznej włóknistej o grubości 1-2 mm. Torbiel synowialna jest mniej zapalna, ściana zbudowana jest z mniej gęstej tkanki łącznej włóknistej o grubości 2-5 mm, ma wytwory z wypustkami przypominającymi kosmki.

Objawy świadczące o występowaniu torbieli Bakera to: guzowatość wyczuwalna pod skórą z tyłu stawu kolanowego, zaczerwienienie, ocieplenie, obrzęk, uczucie wypełnienia w kolanie ograniczające zgięcie i wyprost kolana oraz ból nasilający się podczas chodzenia. W zależności od wielkości torbieli może wystąpić drętwienie w okolicy łydki, szczególnie w przypadku pęknięcia cysty. Niebolesny guz powodujący dyskomfort zazwyczaj jest miękki i przesuwalny.

Leczenie torbieli Bakera

Diagnozowanie polega na badaniu fizykalnym i wykonaniu USG. W przypadkach nadających się do leczenia operacyjnego należy wykonać rezonans magnetyczny, żeby dokładniej zlokalizować zmiany względem nerwów i naczyń. W początkowej fazie zalecane jest leczenie zachowawcze polegające na ściąganiu nadmiaru płynu za pomocą strzykawki i podaniu dostawowo zastrzyku z lekiem sterydowym o działaniu przeciwzapalnym. Stosuje się leki przeciwzapalne i fizykoterapię przeciwzapalną jak krioterapię, jonoforezę oraz kinesiotaping odciążający. Zalecane jest chłodzenie kolana co 2 godziny przez 10-20 min. Gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektu, zaleca się leczenie operacyjne polegające na usunięciu torbieli.

W Carolina Medical Center zabieg najczęściej wykonywany jest metodą artroskopową. Po usunięciu torbieli podkolanowej za pomocą endoskopu pacjent kierowany jest na zabiegi fizjoterapeutyczne. Dopóki nie zostanie usunięta przyczyna nadmiernej produkcji płynu stawowego istnieje duże ryzyko nawrotu dolegliwości, nawet po leczeniu operacyjnym jest spory odsetek nawrotów.

Materiał zewnętrzny